«Ενταγμένοι» ήδη στις πρωτόγνωρες συνθήκες του κορονοϊού φάνηκε ότι η επιρροή των συνθηκών του κορονοϊου στην ψυχική υγεία και την αναπτυξιακή πορεία των εφήβων απασχολεί αρκετούς ανθρώπους.
Η σχέση των συνθηκών του κορονοϊού με την ψυχική υγεία και την αναπτυξιακή πορεία του ανθρώπου αν και απασχολεί μεγάλο αριθμό ερευνητών, δεν μελετήθηκε ακόμη σε βάθος. Εύλογα μπορεί να γεννηθεί το ερώτημα «γιατί δεν μελετήθηκε σε βάθος αφού απασχολεί αρεκετούς ερευνητές;». Αναφέρεται απλώς παρενθεσιακά ότι λόγω του ότι το συγκεκριμένο θέμα πολύ πρόσφατα άρχισε να ερευνάται, ενδεχομένως να μην υπήρχε η δυνατότητα στην επιστημονική κοινότητα για μελέτη της επιρροής ή/και της επίδρασης των συνθηκών του κορονοϊού στο άνθρωπο σε βάθος χρόνου. Παρόλα αυτά, εν μέρει σχετικές έρευνες με αυτό το θέμα θα μπορούσαν να απαντήσουν μέχρι ενός βαθμού το συγκεκριμένο ερώτημα.
Ο έφηβος (όπως ο κάθε άνθρωπος) χρειάζεται να ικανοποιεί τις αναγκες του, είτε οι ανάγκες αφορούν την κοινωνικότητα, είτε την ψυχαγωγία, κ.ο.κ. Ο πιθανός εξαναγκασμός του εφήβου για περιορισμό–καταπίεση της ανάγκης του έρχεται σε «αντιπαράθεση» με τη φύση του. Σε τέτοιες περιπτώσεις ο έφηβος είτε καταπιέζει τις ανάγκες του, είτε αντιδρά στο «καθεστώς» με σκοπό την ικανοποίησή τους. Στην πρώτη περίπτωση ο περιορισμός που ασκείται στον έφηβο, συνεπάγεται ταυτόχρονα και πίεση στον ψυχισμό (στον εσωτερικό κόσμο) του ατόμου, όπου ο ψυχισμός αναζητά «χώρο» και «τρόπο» για να «αντιδράσει» στην πίεση που λαμβάνει. Συνήθως η «αντίδραση» του ψυχισμού εκδηλώνεται είτε μέσω ψυχοπαθολογίας (π.χ. διάφορες μορφές ψυχαναγκασμού, καταναγκασμού κ.λ.π.) είτε μέσω του σώματος (π.χ. ψυχοσωματικές εκδηλώσεις). Οι διάφορες συμπεριφορές ψυχαναγκασμού που ίσως να παρουσιάζει το άτομο θα μπορούσαν να «θεωρηθούν κατά κάποιο τρόπο» σαν η πίεση που λαμβάνει ο ψυχισμός.
Με πιο απλά λόγια, στο συγκεκριμένο παράδειγμα, ο ψυχισμός του ατόμου «πιέζεται» από την «πίεση» που λαμβάνει το άτομο να περιοριστεί. Η «πίεση» που «λαμβάνει» ο ψυχισμός εξωτερικεύεται στο άτομο μέσω της συμπεριφοράς του (ψυχαναγκασμός). Άλλες φορές η πίεση που ασκείται στον ψυχισμό μπορεί να εκδηλωθεί μέσω του σώματος. Ο ψυχισμός δανείζεται χώρο από το σώμα για να αντιδράσει στην πίεση που δέχεται (π.χ. αυτό-άνοσα νοσήματα, ψυχοσωματικές εκδηλώσεις, κλπ). Σε πολλές περιπτώσεις η «ένταση» της «εκδήλωσης» συνήθως είναι ανάλογη της πίεσης που λαμβάνει ο ψυχισμός. Για την αντιμετώπιση των «εκδηλώσεων» του ψυχισμού το άτομο μπορεί (ή ίσως χρειαστεί κάποιες φορές) να αποταθεί σε κάποιο ειδικό.
Όσον αφορά την αντίδραση του εφήβου για την ικανοποίηση των αναγκών του (αν και η αντίδραση του εφήβου θα μπορούσε να θεωρηθεί «φυσιολογική» εφόσον οφείλεται στην πίεση που ο έφηβος δέχεται για να καταπιέσει συγκεκριμένες ανάγκες του) θα μπορούσε να βρει το σημείο τομής των καταστάσεων. Δηλαδή, μπορεί να κάνει αυτό που χρειάζεται χωρίς να «προκαλέσει επιπτώσεις». Παραδείγματος χάρη, σε συνθήκες κορονοϊού αντί διοργανωθεί μία συνάντηση με μεγάλο αριθμό παρευρισκομένων, να διοργανωθούν περισσότερες συναντήσεις με λιγότερα άτομα. Με αυτό τον τρόπο ο έφηβος μπορεί συναντάται με τους φίλους του τηρώντας τα μέτρα που ορίζονται από τις σχετικές οδηγίες.
Εν κατακλείδι, οι αντιδράσεις των εφήβων στις διάφορες μορφές περιορισμού δεν θα μπορούσαν εύκολα να χαρακτηριστούν ως μη φυσιολογικές ή αβάσιμες. Το ιδανικό δεν θα ήταν υπερσχύσει ο δυνατός, αλλά να αναζητηθεί και να βρεθεί τρόπος για την ικανοποίηση των αναγκών του εφήβου.
Στυλιανός Κωνσταντίνου
Εγγεγραμμένος Κλινικός Ψυχολόγος
[email protected] Facebook –
Instagram: stylianos.constant
Τηλ.: 99 860686
