Υπάρχουν κάποιες αλλαγές στη συμπεριφορά του παιδιού μας, που μας βάζουν σε υποψία για το τι μπορεί να κρύβεται από πίσω. Σύμφωνα με έρευνα του Ινστιτούτου Υγείας του Παιδιού σχεδόν δύο στα δέκα Ελληνόπουλα έχουν υποστεί σεξουαλική βία στη διάρκεια της ζωής τους.
Σε διεθνές επίπεδο, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών υπολογίζει ότι κάθε χρόνο, σε όλο τον κόσμο, 150 εκατομμύρια κορίτσια και 73 εκατομμύρια αγόρια πέφτουν θύματα σεξουαλικής βίας, ενώ, σύμφωνα με το Συμβούλιο της Ευρώπης, στο 70-85% των περιστατικών ο θύτης είναι άτομο που το θύμα γνωρίζει και εμπιστεύεται, συχνότερα ο ίδιος ο γονιός. Ωστόσο, οι αριθμοί αυτοί αναφέρονται σε περιστατικά σεξουαλικής βίας χωρίς να περιλαμβάνουν τα περιστατικά σεξουαλικής παρενόχλησης τα οποία μπορεί να μην αναφέρονται καν και ως εκ τούτου να μην είναι πλήρως καταγεγραμμένα.
Αλλαγές συμπεριφοράς που χτυπούν «καμπανάκι κινδύνου»
Ουσιαστικά κάθε σοβαρή αλλαγή συμπεριφοράς στα παιδιά μπορεί να σχετίζεται με κάποιο γεγονός στη ζωή τους. Πιο συγκεκριμένα, χρειάζεται να προβληματίσει τους γονείς όταν το παιδί παρουσιάζει ή επιστρέφει σε συμπεριφορές που αντιστοιχούν σε παιδιά μικρότερης ηλικίας. Ποιες μπορεί να είναι αυτές σύμφωνα με την ψυχολόγο-τραυματοθεραπεύτρια εφήβων και παιδιών Άννα Μαρία Κυριακοπούλου;
- πιπίλισμα δακτύλου
- νυχτερινή ενούρηση
- ανησυχία, αίσθημα ανασφάλειας
- άγχος αποχωρισμού
- φοβίες
- δυσκολία στο να κοιμηθεί
- εφιάλτες
- ξαφνικά αρνείται να γδυθεί και αντιδρά όταν βρίσκονται και άλλοι μπροστά
- παρατηρούνται σημάδια τραύματος στην ευαίσθητη περιοχή του παιδιού
Επίσης χαρακτηριστική συμπεριφορά του παιδιού που παρενοχλείται είναι οι κινήσεις ή οι ζωγραφιές, το περιεχόμενο του παιχνιδιού του, η ομιλία του, μπορεί να μας ξαφνιάσει ή να μας προβληματίσει ειδικά αν διαπιστώσουμε ότι σχετίζεται με σεξουαλικό περιεχόμενο ή απειλή.
Στα μεγαλύτερα παιδιά μπορούμε να παρατηρήσουμε αλλαγές στη συμπεριφορά ή τα συναισθήματα όπως:
- Το παιδί αποσύρεται και κλείνεται στον εαυτό του, αποφεύγει παρέες και σχέσεις με ενήλικες αλλά και συνομηλίκους
- Παρουσιάζει μειωμένο ή και καθόλου ενδιαφέρον για τις σχολικές υποχρεώσεις, αλλά και για δραστηριότητες τις οποίες αγαπούσε και έκανε με ευχαρίστηση.
- Εκφράζεται με αρνητική κριτική και υποτιμητικά προς τον εαυτό του.
- Έχει αίσθημα ντροπής για το σώμα του ή και τον εαυτό του.
- Παρουσιάζει υπερκινητικότητα
- Γίνεται επιθετικό, έχει νεύρα , εκρήξεις θυμού
- Παρουσιάζει καταθλιπτικό συναίσθημα, εύκολο κλάμα, αυτοκτονικές ή και αυτοκαταστροφικές σκέψεις, αυτοτραυματισμούς
- Διαπιστώνουμε ότι κάνει χρήση ουσιών
- Φοβάται, έχει άγχος και ανησυχία
• Ασχολείται, γνωρίζει και μιλά αρκετά γύρω από σεξουαλικά θέματα, σε βαθμό που δεν είναι αναμενόμενος για την ηλικία του.
• Παρουσιάζει έντονη και συχνά ανεξήγητη επαναστατικότητα και τάσεις φυγής από το σπίτι.
Άλλα προειδοποιητικά συμπτώματα
- Το παιδί κάθε ηλικίας δυσκολεύεται να κοιμηθεί , ξυπνά κατά την διάρκεια της νύχτας, έχει διαταραγμένο ύπνο ή βλέπει εφιάλτες και φοβάται να κοιμηθεί μόνο.
- Αλλάζει η διατροφική του συμπεριφορά τρώει πολύ ή ακατάστατα ή αντίθετα έχει κοπεί η όρεξή του για φαγητό
- Παραπονιέται για πόνους στο σώμα (κοιλιά στομάχι) και παρουσιάζει ψυχοσωματικά συμπτώματα, όπως εμετό χωρίς να υπάρχει εμφανής λόγος.
Πώς μιλάμε στα παιδιά για τη σεξουαλική παρενόχληση
Η ενημέρωση είναι ο βασικός τρόπος που διαθέτουμε ως γονείς για να θωρακίσουμε τα παιδιά μας από αυτή την απειλή. «Μιλάμε στα παιδιά για το σώμα τους και για το όριο στο σωματικό άγγιγμα από πολύ μικρή ηλικία, ακόμη και από τα δύο ή τρία τους χρόνια, πάντα φυσικά με λόγια που θα μπορούν να κατανοήσουν και χωρίς να προσπαθούμε να τα τρομοκρατήσουμε. Κι επειδή η συζήτηση αυτή δεν είναι πάντα εύκολη, ένα παραμύθι ή μια ιστορία μπορεί να γίνει η αφορμή για να ανοίξουμε το θέμα και να περάσουμε στα παιδιά μας τα σωστά μηνύματα. Χρησιμοποιώντας τους ήρωες του παραμυθιού μπορούμε να μιλήσουμε για το άγγιγμα και να μάθουμε στα παιδιά να εμπιστεύονται εμάς και τη διαίσθησή τους» εξηγεί η ψυχολόγος.
«Η Ρίνα αποφασίζει να μιλήσει» – ένα παραμύθι για τη σεξουαλική παρενόχληση υπό την αιγίδα των Γιατρών του Κόσμου
Το παραμύθι με τίτλο «Η Ρίνα αποφασίζει να μιλήσει» της Ελένης Δασκαλάκη με εισαγωγή του ψυχιάτρου Θάνου Ασκητή κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Σοκόλη και βρίσκεται υπό την αιγίδα των Γιατρών του Κόσμου.
Η Ρίνα είναι μια μικρή αστερίας που ζει χαρούμενη στο βυθό της θάλασσας των κοραλλιών. Μια μέρα η μαμά τη στέλνει στο σπίτι της κυρίας Αχινού για να ζητήσει μαργαριταράκια για το κέικ που φτιάχνει.
Η φιλική όμως κυρία Αχινού απουσιάζει και στο σπίτι είναι μόνος ο κύριος Αχινός. Η συμπεριφορά του ξαφνιάζει τη μικρή Ρίνα και την κάνει να νιώσει άσχημα, σαν να είναι άρρωστη, χωρίς όμως να καταλαβαίνει γιατί της συμβαίνει αυτό. Όταν η Ρίνα αποφασίζει να μιλήσει στη μαμά, νιώθει σαν να φεύγει ένας θαλάσσιος ελέφαντας από το στήθος της. Και τώρα ξέρει ότι ποτέ δεν πρέπει να έχει μυστικά από τη μαμά και όλα θα πηγαίνουν πάντα καλά!
Το συγκεκριμένο παραμύθι είναι ενταγμένο στις λίστες του Υπουργείου Παιδείας με τα εγκεκριμένα προτεινόμενα αναγνώσματα προς τους εκπαιδευτικούς και ειδικούς ψυχικής υγείας. Απευθύνεται σε παιδιά από 4 ετών αν και χάρη στη θεματολογία του μπορεί να διαβαστεί και από μεγαλύτερα παιδιά. Συνοδεύεται από δύο παραρτήματα, προς τον γονιό και προς τον εκπαιδευτικό, και μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως «εργαλείο» για να ανοίξει μια όμορφη συζήτηση για τη σεξουαλική παρενόχληση και να βοηθήσει τους γονείς και τα παιδιά να «θωρακιστούν» απέναντι σε αυτό το τόσο σοβαρό πρόβλημα.
Μπορείτε να το βρείτε σε μεγάλα βιβλιοπωλεία ή στις εκδόσεις Σοκόλη (sokolis.gr)
Πηγή για εμάς: amea-care.grσ
