Με μια ματιά
- Τα ξεσπάσματα και η αισθητηριακή κατάρρευση δεν είναι το ίδιο πράγμα.
- Μπορεί να είναι δύσκολο να πει κάποιος τη διαφορά μεταξύ τους απλά κοιτάζοντας ένα αναστατωμένο παιδί.
- Γνωρίζοντας τις αιτίες των ξεσπασμάτων και της αισθητηριακής κατάρρευσης μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε πώς να τα διαχειριστείτε.
Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι οι λέξεις “ξέσπασμα” και “κατάρρευση” σημαίνουν το ίδιο πράγμα. Και μπορούν να μοιάζουν πολύ, όταν βλέπεις ένα παιδί να είναι αναστατωμένο. Αλλά για τα παιδιά που έχουν αισθητηριακά προβλήματα επεξεργασίας ή που στερούνται τον αυτοέλεγχο, η κατάρρευση είναι πολύ διαφορετική από ένα ξέσπασμα. Γνωρίζοντας τις διαφορές μπορεί να σας βοηθήσει να μάθετε πώς να ανταποκριθείτε καλύτερα και να υποστηρίξετε το παιδί σας.
Τι είναι ένα ξέσπασμα/ tantrum
Ένα tantrum είναι ένα ξέσπασμα που συμβαίνει όταν ένα παιδί προσπαθεί να πάρει κάτι που θέλει ή χρειάζεται. Μερικά παιδιά με προβλήματα μάθησης και προσοχής είναι πιο επιρρεπή σε ξεσπάσματα. Για παράδειγμα, κάποια παιδιά μπορεί να είναι παρορμητικά και να έχουν δυσκολία αυτοελέγχου των συναισθημάτων. Μπορούν να θυμώσουν ή να απογοητευτούν γρήγορα.
Ένα παιδί μπορεί να έχει ένα ξέσπασμα, αν δεν κερδίσει σε ένα παιχνίδι. Ή θα μπορούσε να εκνευριστεί όταν δίνετε προσοχή στην αδελφή του και θέλει την προσοχή σας. Τα ουρλιαχτά, οι φωνές και τα κλάματα δεν είναι ο ενδεδειγμένος τρόπος για να εκφράσει τα συναισθήματά του, αλλά το κάνει για κάποιο λόγο. Και έχει κάποιο έλεγχο πάνω στη συμπεριφορά του.
Το παιδί σας μπορεί ακόμη και να σταματήσει στη μέση ενός ξεσπάσματος για να βεβαιωθεί ότι το κοιτάζετε. Όταν βλέπει ότι εσείς το παρακολουθείτε, μπορεί να φύγει μακριά. Το ξέσπασμα του είναι πιθανόν να σταματήσει όταν παίρνει αυτό που θέλει, ή όταν συνειδητοποιεί ότι δεν θα πάρει αυτό που θέλει, με αυτόν τον τρόπο.
Τι είναι η αισθητηριακή κατάρρευση
Η κατάρρευση είναι μια αντίδραση όταν τα αισθητηριακά ερεθίσματα κατακλύζουν το παιδί.
Για κάποια παιδιά, αυτό συμβαίνει όταν υπάρχουν πάρα πολύ αισθητηριακές πληροφορίες για επεξεργασία. Η αναταραχή του σε ένα πάρκο ψυχαγωγίας μπορεί να είναι ένα παράδειγμα. Για άλλα παιδιά, μπορεί να είναι μια αντίδραση όταν πρέπει να σκεφτεί πολλά πράγματα. Μια βόλτα για ψώνια μετά το σχολείο θα μπορούσε να προκαλέσει ένα ξέσπασμα που θα οδηγήσει σε αισθητηριακή κατάρρευση.
Ας σκεφτούμε λοιπόν τα αισθητηριακά ερεθίσματα. Φανταστείτε ότι θέλετε να γεμίσετε μια μικρή κανάτα νερό. Τις περισσότερες φορές, μπορείτε να ελέγξετε τη ροή του νερού και να γεμίσετε την κανάτα σε λίγο χρόνο. Αλλά μερικές φορές η ροή του νερού είναι πολύ ισχυρή και η κανάτα ξεχειλίζει πριν προλάβετε να κλείσετε τη βρύση.
Έτσι λειτουργεί η αισθητηριακή κατάρρευση. Ο θόρυβος στο λούνα παρκ ή η στοίβα των ρούχων που προσπαθεί να δοκιμάσει το παιδί σε ένα δοκιμαστήριο καταστήματος είναι αισθητηριακές πληροφορίες που πλημμυρίζουν το μυαλό του παιδιού σας. Μόλις συμβεί αυτό, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι η απάντηση του παιδιού σας είναι «μάχη ή φυγή». Αυτό έχει ως αποτέλεσμα το κλάμα, το ουρλιαχτό και τη φυγή μακριά.
Ξεσπασμα θυμού (tantrum) |
Αισθητηριακή Κατάρρευση (Meltdown) |
| Συμβαίνει λόγω αδυναμίας του παιδιού να πετύχει κάτι που θέλει. | Συμβαίνει λόγω υπερβολικής εισροής ερεθισμάτων, τα οποία δεν μπορεί το παιδί να χειριστεί. |
| Συνοδεύεται από κάποια απαίτηση κι εχει στοχο την εκπλήρωσή της. | Δεν υπάρχει στόχος, δεν συνδέεται με κάποια απαίτηση του παιδιού. |
| Το παιδί παρατηρεί τις αντιδράσεις των αλλων και μπορεί να τροποποιήσει την ένταση ή τη μορφή της έκρηξης ανάλογα με αυτές. | Το παιδί δεν ενδιαφέρεται για τις αντιδράσεις των άλλων. |
| Το παιδί προσέχει μην χτυπήσει. | Το παιδί αντιδρά ενστικτωδώς στην υπερβολική έκθεση σε ερεθίσματα, οπότε δεν μπορεί να προσέξει ώστε να αποφύγει τραυματισμούς. |
| Τελειώνει γρήγορα, αμέσως μόλις ικανοποιηθεί το αίτημα του παιδιού ή μολις κουραστεί. | Έχει μεγαλύτερη διάρκεια και καταλαγιάζει σταδιακά, είτε αφού απομακρυνθεί το παιδί από το στρεσογόνο περιβάλλον είτε όταν με το δικο του ρυθμό συνηθισει το περιβάλλον. |
| Το παιδί έχει έλεγχο των αντιδράσεών του. | Το παιδί αντιλαμβάνεται την υπερβολική εκθεση σε ερεθίσματα ως απειλή και δρα με το ένστικτο επιβίωσης. |
| Αντιμετώπιση με τροποποίηση συμπεριφοράς, ώστε να διδαχθεί το παιδι λειτουργικούς τροπους να πετυχαίνει αυτό που επιθυμεί. | Αντιμετώπιση με απομάκρυνση από περιβάλλοντα που προκαλούν την κατάρρευση την ώρα που συμβαίνει και ευκαιρίες εξοικείωσης με τέτοια περιβάλλοντα σταδιακά. Διδασκαλία τεχνικών χαλάρωσης. |
Διαφορετικές στρατηγικές για ξεσπάσματα και αισθητηριακή κατάρρευση
Τα αίτια του tantrum και της αισθητηριακής κατάρρευσης είναι διαφορετικά, και έτσι υπάρχουν στρατηγικές που μπορούν να βοηθήσουν να σταματήσουν οι παραπάνω καταστάσεις. Είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η βασική διαφορά μεταξύ των δύο τύπων είναι ότι τα ξεσπάσματα έχουν συνήθως έναν σκοπό. Τα παιδιά που ψάχνουν για μια συγκεκριμένη απάντηση. Η αισθητηριακή κατάρρευση είναι μια αντίδραση σε κάτι και είναι συνήθως πέραν του ελέγχου του παιδιού.
Ένα παιδί μπορεί να σταματήσει συχνά το ξέσπασμα αν παίρνει αυτό που θέλει. Ή αν αυτός ανταμείβεται για τη χρήση μιας πιο κατάλληλης συμπεριφοράς. Αλλά η αισθητηριακή κατάρρευση δεν είναι πιθανόν να σταματήσει όταν ένα παιδί παίρνει αυτό που θέλει. Στην πραγματικότητα, δεν γνωρίζει καν τι θέλει.
Η αισθητηριακή κατάρρευση τείνει να καταλήγει σε έναν από τους δύο τρόπους. Ένας τρόπος είναι η κόπωση, τα παιδιά μπορεί να κουραστούν. Ο άλλος τρόπος είναι μια μεταβολή στην ποσότητα των αισθητηριακών ερεθισμάτων. Αυτό μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να αισθανθούν λιγότερο συγκλονισμένα. Για παράδειγμα, το παιδί σας μπορεί να αρχίσει να αισθάνεται πιο ήρεμο όταν θα βγείτε έξω από το κατάστημα και φύγετε από το εμπορικό κέντρο.
Πώς μπορείτε να χειριστείτε τα ξεσπάσματα και την αισθητηριακή κατάρρευση διαφορετικά;
Για να μειώσετε τα ξεσπάσματα, αναγνωρίστε τι χρειάζεται το παιδί σας χωρίς να του το δώσετε. Ξεκαθαρίστε στο παιδί ότι μπορείτε να καταλάβετε τι συμβαίνει. «Βλέπω ότι θέλεις την προσοχή μου. Όταν η αδελφή σου μου πει αυτό που θέλει, θα είναι η σειρά σου να μου μιλήσεις». Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει ότι υπάρχει μια πιο κατάλληλη συμπεριφορά που θα λειτουργήσει. «Όταν σταματήσεις να φωνάζεις, πες μου πως είσαι έτοιμος να συζητήσουμε».
Για να διαχειριστείτε την αισθητηριακή κατάρρευση, βοηθήστε το παιδί σας να βρει ένα ασφαλές, ήσυχο μέρος για αποκλιμάκωση. «Ας αφήσουμε το εμπορικό κέντρο και να καθίσουμε στο αυτοκίνητο για λίγα λεπτά». Στη συνέχεια, παρέχετε μια ήρεμη, καθησυχαστική παρουσία χωρίς να μιλάτε πάρα πολύ στο παιδί σας. Ο στόχος είναι να μειωθεί η είσοδος ερεθισμάτων σε αυτό.
Γνωρίζοντας τη διαφορά μεταξύ ξεσπασμάτων και αισθητηριακής κατάρρευσης είναι το κλειδί για να βοηθήσετε το παιδί σας να ξεπεράσει αυτές τις καταστάσεις. Μπορεί επίσης να σας βοηθήσει να σχηματίσετε μια καλύτερη ιδέα για τα είδη των καταστάσεων που μπορεί να αποτελέσουν πρόκληση για το παιδί σας.
Συμβουλές:
- Το tantrum μπορεί να συμβεί όταν ένα παιδί προσπαθεί να πάρει κάτι που θέλει ή χρειάζεται.
- Η αισθητηριακή κατάρρευση συμβαίνει όταν ένα παιδί αισθάνεται εγκλωβισμένο από τα αισθητηριακά ερεθίσματα στο χώρο του.
- Γνωρίζοντας τη διαφορά μεταξύ tantrum και αισθητηριακής κατάρρευσης μπορεί να σας βοηθήσει να διαχειριστείτε αυτές τις καταστάσεις.
Πηγές: grafwmata.gr & themamagers.gr
