Πολλοί γονείς πανικοβάλλονται όταν ο γιατρός, μετά την εξέταση του παιδιού τους, τους ανακοινώνει πως υπάρχει ένας παραπανίσιος ήχος στην καρδιά. Είναι πολύ σημαντικό oι γονείς να ξέρουν πως είναι ένα πολύ συχνό εύρημα. Συνήθως μάλιστα δεν επηρεάζει την υγεία του παιδιού τους.
Τι είναι το φύσημα στην καρδία;
Το καρδιακό φύσημα – φύσημα στην καρδιά δεν αποτελεί διαγνωστικό εύρημα για κάποια επακριβώς πάθηση ή δυσλειτουργία. Για να γίνει αυτό κατανοητό θα πρέπει να έχουμε κάποια γνώση πως λειτουργεί η καρδιά. Η καρδιά διαιρείται σε τέσσερα διαμερίσματα. Δύο αριστερά και δύο δεξιά. Το αίμα αποστέλλεται από τη δεξιά μεριά της καρδίας στους πνεύμονες για να οξυγονωθεί. Από εκεί επιστρέφει οξυγονωμένο στην αριστερή μεριά της καρδιάς και αποστέλλεται μέσω των αρτηριών σε όλο το υπόλοιπο σώμα. Από εκεί πάλι επιστρέφει στη δεξιά μεριά της καρδιάς μέσω των φλεβών και ξανά πάλι στους πνεύμονες για οξυγόνωση, όπου συμπληρώνεται ο κύκλος. Η λέξη φύσημα περιγράφει ένα ήχο, που ακούγεται καθώς το αίμα περνά με ορμή και πίεση μέσα από τα διαμερίσματα και τις βαλβίδες της καρδιάς. Κάποτε το φύσημα είναι τόσο αδύνατο που εύκολα μπορεί να διαφύγει της προσοχής του γιατρού, ιδιαίτερα αν το παιδί είναι ανήσυχο κατά την εξέταση. Πολύ συχνά το φύσημα ανευρίσκεται σε παιδιά ηλικίας 2-4 χρονών. Πιστεύεται πως οφείλεται στο γεγονός ότι στην ηλικία αυτή αρχίζουν να είναι πιο συνεργάσιμα.
Φύσημα στην καρδιά – Διάγνωση
Επειδή οι γονείς έχουν τη λανθασμένη εντύπωση πως όλα τα καρδιακά φυσήματα είναι σοβαρά, είναι απαραίτητο να γίνει σε αυτούς ξεκάθαρο, τι είδους φύσημα έχει το παιδί τους και αν πράγματι χρειάζεται περαιτέρω διερεύνηση. Τα φυσήματα ανάλογα της έντασης που έχουν, βαθμολογούνται με κλίμακα από 1 μέχρι 6. Ο βαθμός 1 αντιστοιχεί σε πολύ αδύνατος ήχος, που μόλις γίνεται ακουστικά αντιληπτός, ενώ 6 πολύ δυνατός. Ο γιατρός του παιδιού είναι πολλές φορές σε θέση να αναγνωρίσει με την ακρόαση και μόνο αν το φύσημα είναι αθώο ή παθολογικό. Αν όμως δεν είναι σίγουρος ότι το φύσημα είναι αθώο, τότε να παραπέμψει το παιδί σε παιδοκαρδιολόγο για αξιολόγηση και περαιτέρω διερεύνηση.
Αθώα φυσήματα
Τα πιο συχνά καρδιακά φυσήματα είναι αυτά που λέγονται λειτουργικά ή αθώα φυσήματα. Είναι αυτά, τα οποία πιο συχνά ανευρίσκονται σε παιδιά με ψηλό πυρετό, αναιμία αλλά μπορεί να είναι και μια ιδιαιτερότητα της καρδιάς του παιδιού χωρίς να έχει οποιαδήποτε επίπτωση στην υγεία του. Παιδιά με αθώα φυσήματα δε χρειάζονται ιδιαίτερη δίαιτα, περιορισμό στην άσκηση ή οποιαδήποτε άλλη θεραπεία Τα παιδιά που είναι σε ηλικία να αντιλαμβάνονται ότι έχουν πράγματι αθώο φύσημα, θα πρέπει να διαβεβαιωθούν πως δε διαφέρουν από τα άλλα υγιή παιδιά.
Παθολογικά φυσήματα
Μερικά από τα καρδιακά φυσήματα μπορεί να υποδηλώνουν υποκείμενη καρδιοπάθεια. Στατιστικά περίπου 1 στα 100 νεογέννητα βρέφη θα έχουν καρδιοπάθεια. Αυτά τα παιδιά συνήθως εκδηλώνουν συμπτώματα τις πρώτες λίγες μέρες της ζωής τους ή μπορεί να φαίνονται υγιή μέχρι αργά στην παιδική τους ηλικία. Πολλά παιδιά δε θα παρουσιάσουν κανένα σύμπτωμα, εκτός από ένα καρδιακό φύσημα, άλλα μπορεί να παρουσιάσουν συμπτώματα, τα οποία μπορεί να εκληφθούν λανθασμένα σαν αιτία άλλης ασθένειας ή πάθησης. Συμπτώματα που εμφανίζονται σε νεογέννητα με συγγενείς καρδιοπάθειες είναι η ταχύπνοια (γρήγορη αναπνοή), δυσκολία στη σίτιση του παιδιού, περιστοματική κυάνωση (μπλε χρώμα γύρω από τα χείλη) και στασιμότητα βάρους. Οποιαδήποτε συμπτώματα από αυτά, παρουσιαστούν στο δικό σας παιδί θα πρέπει αμέσως να επισκεφθείτε τον παιδίατρο σας. Οι συγγενείς καρδιοπάθειες δεν είναι κληρονομικές και συνήθως τα αίτια είναι άγνωστα. Η λοίμωξη της εγκύου με ερυθρά (στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης), ο ζαχαρώδης διαβήτης που δεν ελέγχεται καλά, ή αν η μητέρα πάσχει από κάποιο μεταβολικό νόσημα (π.χ Φαινυλκετονουρία) αυξάνουν την πιθανότητα να γεννηθεί παιδί με καρδιοπάθεια. Επίσης ο κίνδυνος αυξάνεται αν η έγκυος καταναλώνει οινοπνευματώδη ποτά ή ναρκωτικές ουσίες.
Ποιες οι συχνότερες καρδιοπάθειες
Οι πιο συχνοί τύποι καρδιοπαθειών οφείλονται στη λανθασμένη κατασκευή της καρδιάς, είτε σαν τρύπες μέσα στην καρδιά (πχ. μεσοκολπική επικοινωνία) είτε σαν στένωση των βαλβίδων (πνευμονική στένωσης και στένωσης της αορτής).
Η μεμβράνη που χωρίζει την καρδιά σε δύο μέρη λέγεται διάφραγμα και είναι σε αυτό το διάφραγμα που αν υπάρχουν τρύπες, τότε διαφεύγει το αίμα μέσα σε άλλα διαμερίσματα και κάνει την καρδιά να εργάζεται πιο σκληρά. Μερικές τρύπες μπορεί να είναι αρκετά μεγάλες, ώστε να προκαλέσουν συμπτώματα μαζί με το ανάλογο καρδιακό φύσημα. Οι πιο μικρές, έχουν μεγάλη πιθανότητα μεγαλώνοντας το παιδί να φύγουν από μόνες τους.
Ο παιδοκαρδιολόγος είναι ο αρμόδιος να αποφασίσει αν χρειάζεται χειρουργική επέμβαση για να διορθωθεί η βλάβη.
Οι βαλβίδες της καρδιάς έχουν σαν δουλειά να μην επιτρέπουν τη ροή του αίματος προς τα πίσω. Αυτές λοιπόν οι βαλβίδες μπορεί να είναι στενές ή κλειστές και έτσι δεν επιτρέπουν τη φυσιολογική ροή του αίματος. Μερικές φορές αυτές οι βαλβίδες μπορεί να ανοίξουν, χωρίς χειρουργική επέμβαση, χρησιμοποιώντας καθετήρα με μπαλονάκι.
